Vinnutími
-
Mynd: Edda Sigurdís Oddsdóttir
Hér er að finna skilgreiningar á helstu hugtökum er varða vinnutíma og hvíldartíma, ásamt nánari upplýsingum um skipulag vinnutíma samkvæmt kjarasamningum og lögum.
Vinnuvika
Vinnuvika starfsmanns í fullu starfi er 40 stundir, nema um skemmri vinnutíma sé sérstaklega samið. Meginreglan er sú að starfsmaður í fullu starfi skilar fullri vinnuskyldu vinni hann 8 tíma á dag 5 daga vikunnar, mánudag til föstudags.
Yfirvinna
Yfirvinna telst sú vinna sem fram fer fyrir utan tilskilins daglegs vinnutíma eða vakt starfsmanns svo og sú vinna sem innt er að hendi umfram vikulega vinnutímaskyldu. Yfirvinnutímakaup er fundið með því að margfalda mánaðarlaun með 1,0385%. Sé samið um frí á dagvinnutímabili fyrir unna yfirvinnu skal verðgildi yfirvinnu gilda (1 yfirvinnustund jafngildir 1 klst. og 48 mín. í dagvinnu).
Vaktavinna
Vaktavinna er unnin á skipulögðum vöktum, samkvæmt fyrirfram ákveðnu fyrirkomulagi þar sem starfsmaður vinnur á mismunandi vöktum á tilteknu tímabili sem mælt er í dögum eða vikum.
Bakvaktir
Með bakvakt er átt við að starfsmaður sé ekki við störf en er reiðubúinn að sinna útkalli. Sé starfsmaður kallaður út til vinnu er greidd yfirvinna fyrir útkallið. Það telst ekki bakvakt ef starfsmaður dvelst á vinnustað að beiðni yfirmanns.
Hvíldartími
Vinnutíma skal haga þannig að á 24 stunda tímabili fái starfsmaður a.m.k. 11 klst. samfellda hvíld. Óheimilt er að skipuleggja vinnu þannig að vinnutími á 24 klst. tímabili fari umfram 13 klst. Séu starfsmenn beðnir um að mæta til vinnu áður en 11 klst. eru liðnar af hvíldartíma skapast frítökuréttur sem nemur 1,5 klst. í dagvinnu fyrir hverja klst. sem skerðist af 11 klst. hvíldartíma.
Vikulegur hvíldardagur
Á hverju 7 daga tímabili á starfsmaður rétt á a.m.k. einum vikulegum hvíldardegi sem tengist beint daglegum hvíldartíma og er við það miðað að vikan hefjist á mánudegi. Hann á því rétt á 35 klst. samfelldri hvíld ( 11 +24) einu sinni í viku. Að svo miklu leyti sem því verður við komið, skal vikulegur hvíldardagur vera á sunnudegi.
Ítarefni
Ákvæði um vinnutíma í kjarasamningum og lögum
- Ríki
- Samband Íslenskra sveitarfélaga
- Reykjavíkurborg
- Samtök atvinnulífsins
- Lög nr. 88/1971, um 40 stunda vinnuviku
- Lög nr. 46/1980, um aðbúnað og hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum, sjá kafla IX.