Fæðingar– og foreldraorlof
FÍN mælir með því að félagsmenn viðhaldi réttindum sínum hjá FÍN meðan á fæðingarorlofi stendur.
-
Mynd: Brynja Hrafnkelsdóttir
Réttindi til fæðingarorlofs skapast við:
- Fæðingu barns
- Ættleiðingu barns eða töku barns í varanlegt fóstur
- Fósturlát eftir 18 vikna meðgöngu
- Andvanafæðingu eftir 22ja vikna meðgöngu
Réttindi hjá FÍN í fæðingarorlofi
Á umsóknareyðublaði um fæðingarorlofsgreiðslur er hægt að óska eftir því að greitt sé til Félags íslenskra náttúrufræðinga og þar með tryggt að áunnin réttindi viðkomandi hjá stéttarfélagi haldist óbreytt meðan á fæðingarorlofi stendur, s.s. til úthlutunar úr sjúkrasjóðum, orlofssjóði, starfsmenntunarsjóði og vísindasjóði ef við á. Þá á viðkomandi áfram rétt á annarri þjónustu FÍN, s.s. eins og aðstoðar vegna starfstengds ágreinings.
Mæðravernd
Barnshafandi konur eiga rétt til nauðsynlegra fjarvista frá vinnu vegna mæðraskoðunar án frádráttar á föstum launum þurfi slík skoðun að fara fram í vinnutíma.
Sumarorlof eftir fæðingarorlof og desember- og orlofsuppbætur
Félagsmenn á almennum vinnumarkaði
Fæðingarorlof reiknast til starfstíma við mat á starfstengdum réttindum, s.s. orlofstöku og lengingar á orlofi samkvæmt kjarasamningum, starfsaldurshækkana, veikindaréttar og uppsagnarfrests. Á almennum vinnumarkaði telst fæðingarorlof til unnins tíma við útreikning orlofsréttar, þ.e. réttar til frítöku en ekki til orlofslauna. Samkvæmt kjarasamningum á almennum vinnumarkaði skulu fjarvistir starfsmanna vegna fæðingarorlofs, sem starfað hafa 1 ár eða lengur hjá atvinnurekanda, teljast til starfstíma við útreikning desember- og orlofsuppbótar.
Félagsmenn hjá ríki eða sveitarfélögum
Fæðingarorlof reiknast til starfstíma við mat á starfstengdum réttindum, s.s. orlofstöku og lengingar á orlofi samkvæmt kjarasamningum, starfsaldurshækkana, veikindaréttar og uppsagnarfrests. Opinberir starfsmenn ávinna sér bæði orlofsrétt og rétt til orlofslauna í fæðingarorlofi.
Starfsmaður í fæðingarorlofi á jafnframt rétt til greiðslu orlofs- og desemberuppbótar.
Uppsögn í fæðingarorlofi
Óheimilt er að segja starfsmanni upp störfum sem tilkynnt hefur um fæðingarorlof eða er í slíku orlofi nema til þess liggi skriflegar rökstuddar ástæður sem mega með engum hætti tengjast töku fæðingarorlofs eða fyrirhuguðu fæðingarorlofi.
Foreldraorlof
Foreldrar sem eru starfandi á íslenskum vinnumarkaði eiga rétt á 4ra mánaða launalausu foreldraorlofi. Rétturinn fellur niður við 8 ára aldur barns. Hvort foreldri um sig á sjálfstæðan rétt til foreldraorlofs sem er ekki framseljanlegur. Foreldraorlofsrétturinn skiptist þannig að hvort foreldri um sig á sjálfstæðan og óframseljanlegan rétt til 4ra mánaða orlofs til að annast barn sitt (2 x 4 mánuðir fyrir hvert barn). Þau réttindi sem starfsmaður hefur þegar áunnið sér eða er að ávinna sér á upphafsdegi foreldraorlofs haldast óbreytt til loka orlofsins ásamt þeim breytingum sem kunna að hafa orðið á áunnum réttindum á grundvelli laga eða kjarasamninga.
Ítarefni
Fæðingarorlof og foreldraorlof samkvæmt lögum og reglugerðum
- Vinnumálastofnun hefur umsjón með rekstri Fæðingarorlofssjóðs. Sjóðurinn annast greiðslur skv. lögum nr. 95/2000 um fæðingar- og foreldraorlof.
- Reiknivél fyrir fæðingarorlof
- Samkomulag um mæðravernd
Fæðingastyrkur frá sjóðum BHM
Fæðingarstyrkur frá sjúkra- og styrktarsjóðum BHM eru til viðbótar við greiðslur Fæðingarorlofssjóðs. Sjúkrasjóður BHM er fyrir félagsmenn á almennum vinnumarkaði og Styrktarsjóður BHM er fyrir félagsmenn hjá ríki eða sveitarfélögum.
- Sjúkrasjóður BHM (almennur vinnumarkaður). Fæðingarstyrkur er eingreiðsla og miðast við hvern félagsmann sem sækir um. Séu báðir foreldrar félagsmenn geta báðir sótt um fæðingarstyrk.
- Styrktarsjóður BHM (opinberir starfsmenn). Fæðingarstyrkur er eingreiðsla og miðast við hvern félagsmann sem sækir um. Séu báðir foreldrar félagsmenn geta báðir sótt um fæðingarstyrk.